Littekens
Bij de meeste mensen zitten wel één (of meerdere) littekens op de huid, die meestal weinig problemen geven. Maar sommige littekens kunnen leiden tot ernstige cosmetische en psychosociale problemen, zoals een atrofisch of een hypertrofisch litteken. Een atrofisch litteken is een littekens waarbij er te weinig weefsel aanwezig is en dit litteken ligt verzonken in de huid. Een hypertrofisch litteken is eigenlijk een verheven litteken, waarbij er een overschot is aan weefsel.
Hoe ontstaat litteken?
Een litteken ontstaat door een beschadiging van de huid, dit kan bijvoorbeeld komen door een ongeval, huidziekte of operatie. Er geldt verder dat hoe meer de huid is beschadigd, hoe langer het genezingsproces duurt en hoe groter de kans is op een cosmetisch storend litteken. Het kan ongeveer 12 tot 18 maanden duren voordat een litteken helemaal hersteld is. Er zijn diverse soorten littekens, maar over het algemeen wordt er een onderscheidt gemaakt tussen een atrofisch, hypertrofisch en een keloïd litteken.
- Atrofisch litteken: verzonken litteken, die ontstaan als het normale genezingsproces wordt verstoord en er onvoldoende nieuw huidmateriaal wordt aangemaakt.
- Hypertrofisch littekens: verheven litteken dat binnen de grenzen van de oorspronkelijke wond blijft. Deze littekens ontstaan door een overschot aan bindweefselcellen wat door de huid wordt aangemaakt en een verhoogde bloedvoorziening.
- Keloïd litteken: abnormaal verdikt litteken dat buiten de grenzen van de oorspronkelijke wond treedt en kan na iedere wond ontstaan.
Oorzaken van littekens
Een litteken ontstaat dus door een beschadiging van de huid. Er zijn diverse factoren die voor een bepaald soort litteken kunnen zorgen. Deze factoren zijn:
- Leeftijd: hoe ouder iemand is, hoe langzamer een wond geneest en hoe groter de kans op het ontstaan van een litteken
- Erfelijke factoren
- Huidskleur: mensen met een gepigmenteerde huid hebben een hoger risico op het ontwikkelen van een verheven litteken
- Locatie: op sommige locaties (zoals het borstbeen) bestaat er een grotere kans dat het litteken verheven wordt
- Infectie: als er sprake is van een infectie, is het risico hoger op het ontstaan van een verheven litteken
Kenmerken van littekens
Een atrofisch litteken kenmerkt zich doordat het een verzonken litteken is. Het litteken is vaak wat lichter van kleur, deels doordat er minder doorbloeding aanwezig is. Een atrofisch litteken heeft geen specifieke voorkeurslocaties, maar ontstaan wel vaak na operatieve ingrepen zoals het verwijderen van een moedervlek.
Een hypertrofisch litteken kenmerkt zich doordat het een verheven litteken is. Het litteken is dus dikker dan de rest van de huid. Het is vaak een rood, verhard litteken wat jeuk en pijn kan geven. Het litteken is vaak rood doordat er een verhoogde bloedvoorziening is. Een hypertrofisch litteken blijft altijd binnen de grenzen van de oorspronkelijke verwonding. Het kan al binnen enkele weken na de verwonding optreden en heel soms geneest een hypertrofisch litteken spontaan, maar dit kan jaren duren. De voorkeurslocaties zijn het borstbeen, de armen en de schouderbladen. Tot slot ontstaan er meer verheven littekens bij mensen tussen de 15 en 30 jaar oud.
Een keloïd litteken is ook een verheven litteken, maar treedt buiten de grenzen van de oorspronkelijke verwonding. Het is altijd goedaardig, ookal kan het litteken blijven groeien.
Behandeling van een litteken
Er zijn diverse behandelingsmogelijkheden om een litteken minder opvallend te maken. Wel geldt er dat er geen behandeling is die van een litteken weer een gave huid kan maken, er blijft altijd iets zichtbaar van het litteken. Alleen kan dit een stuk mooier en minder opvallend worden gemaakt en tevens kan de huid soepeler worden. Ook kan de behandeling voor een pijnvermindering zorgen. De behandelingen die de huidtherapeuten van Care Huid- en Oedeemtherapie uitvoeren bij een hypertrofisch litteken, zijn:
- Littekenmassage
- Laserbehandeling bij littekens
- Littekenproducten: zoals het gebruik van een vochtherstellende crème (ALHYDRAN) siliconengel of- pleisters